"Lan" Kelimesinin Etimolojisi

Osmanlı Devleti zamanında Arapça, Farsça, Türkçe kelimelerin birbirine karıştığı Osmanlıca isimli yazı dilinde, oğlan anlamına gelen "Ulan" kelimesinin zamanla "Lan" kelimesine dönüşmesiyle oluşmuş olabilir bu kelime.

Kelimenin etimolojik kökenine giden araştırmalar olmuşsa da bir sonuç edinilememiştir. Bu kelimenin Fransızca kökenli olduğu ve eşek anlamına geldiği düşünülmektedir. Osmanlı imparatorluğunun son dönemlerinde Fransızca konuşmak moda haline gelmişti. Daha sonra Birinci Dünya Savaşı sırasında güney illerini işgal eden Fransız ordusu, bu bölgede uzun süre kaldı. Özellikle Hatay’da 1939 referandumuna kadar Fransızlarla Hatay halkı iç içe yaşamıştı. Bu dönemde Fransızların sık sık kullandığı "L’ane" (Lan diye okunur) yani eşek kelimesi Türkler ve Araplar arasında da kullanılmaya başlanmıştı. Aynı zamanda "L’ane", budala, aptal, bilgisiz anlamına gelir. Dikkat ederseniz bu kelime en çok güney illerimizde kullanılır. Adana’da kavga esnasında ağızdan çıkan ilk kelime ‘Lan’dır.

Nişanyan, bu kelimenin, Türkçe oğlan kelimesiyle bir ilgisi olduğu kanısındaymış. 1950'lerden önce hiçbir kaynakta yer almaması, bu kelimenin etimolojisi hakkında kesin sonuçlara varmamızı engellemektedir.

Bence ulan kelimesiyle, oğlan kelimesi birbirine çok benziyor. Lan kelimesinin tarihsel gelişimi ve şekillenişi şu şekilde olabilir: oğlan>uğlan veya ûlan>ulan>lan. Türkçenin bazı ağızlarında baştaki o,ö harfi zamanla u,ü'ye dönüşebiliyor. Mesela, ölke>ülke. Balkanlardaki Türkler hâlâ oğlan yerine uğlan demektedir.


Başka kelimelerin hikayelerini öğrenmek için başliğa tıklayın...